Kleszcze posiadają charakterystyczne cztery pary nóg oraz ząbkowane szczęki, które pozwalają im przyczepić się do skóry swojego żywiciela i dłuższy czas w nim przebywać. W czasie żerowania kleszcze wstrzykują swoją ślinę, która zawiera antykoagulanty, dzięki którym krew nie krzepnie, oraz bakterie, wirusy lub inne patogeny, które mogą przyczynić się do rozwoju chorób.
Borelioza przenoszona jest przez kleszcze i to coraz częściej. Według najnowszych badań opublikowanych przez Państwowy Zakład Higieny liczba chorych drastycznie wzrosła. Od początku roku zdiagnozowano ponad 2700 przypadków, to dwa razy więcej niż w ubiegłym roku.
Borelioza, nazywana także chorobą z Lyme, to choroba zakaźna wywoływana przez bakterie z rodzaju Borrelia. Choroba ta jest przenoszona na człowieka przez ugryzienie zainfekowanego kleszcza. Objawy boreliozy mogą być różnorodne i obejmować wysypkę w miejscu ugryzienia, gorączkę, bóle stawów i mięśni, osłabienie, bóle głowy, a także problemy z sercem, układem nerwowym i skórą. Objawy te mogą wystąpić w różnym czasie po zakażeniu, nawet kilka miesięcy po ukąszeniu kleszcza.
Borelioza jest trudna do zdiagnozowania i leczenia, a nieleczone zakażenie może prowadzić do poważnych powikłań. Dlatego ważne jest, aby zwrócić uwagę na objawy i skonsultować się z lekarzem, jeśli podejrzewasz, że mógł Cię ugryźć zainfekowany kleszcz. Leczenie boreliozy zwykle obejmuje antybiotyki i objawowe leczenie.
Kleszcze są szeroko rozpowszechnione na całym świecie, a ich występowanie zależy głównie od warunków klimatycznych i geograficznych. Najwięcej kleszczy występuje w obszarach o umiarkowanym klimacie, zwłaszcza w lasach, parkach, łąkach i terenach trawiastych.
W Europie i Ameryce Północnej kleszcze są najaktywniejsze w okresie od wiosny do jesieni, zwłaszcza w miesiącach czerwiec-sierpień, kiedy temperatura jest odpowiednia dla rozwoju kleszczy i gdy jest wystarczająco wilgotno dla ich rozwoju. W Europie Środkowej i Wschodniej szczyt sezonu kleszczowego przypada na okres od maja do września, natomiast w Stanach Zjednoczonych i Kanadzie może zaczynać się już w kwietniu i kończyć się dopiero w listopadzie.
Kleszcze nie są przyciągane do ludzi w sposób celowy, jak np. komary, które przyciąga zapach dwutlenku węgla, kwasu mlekowego i innych związków chemicznych wydzielanych przez człowieka. Kleszcze żywią się krwią zwierząt, w tym także człowieka, i poszukują swojego żywiciela, przemieszczając się po roślinach, trawie i innych powierzchniach.
Istnieją czynniki, które mogą zwiększyć ryzyko spotkania z kleszczami. Jeśli masz na sobie ciemne ubrania, łatwiej może Cię zauważyć kleszcz, który wtedy łatwiej będzie mógł przyczepić się do Twojego ciała. Z kolei jasne, mocno nasycone kolorami ubrania i tkaniny odstraszają kleszcze.
Przed wyjściem do lasu lub miejsca gdzie potencjalne mogą być kleszcze należy zakryć całe ciało. Długie spodnie, koszula z długim rękawem znacznie utrudni drogę kleszcza do naszej skóry. Dodatkową ochronę zapewnisz sobie korzystając z repelentów odstraszających kleszcze, na przykład na bazie DEET lub icaridinu.
Najważniejsze jest, aby po powrocie z miejsca, gdzie mogły być kleszcze, dokładnie sprawdź swoje ciało, zwłaszcza za uszami, w okolicach pachwin, na brzuchu i plecach. Pamiętaj, że kleszcze preferują ciepłe, wilgotne miejsca.
Należy jednak pamiętać, że kleszcze są obecne w przyrodzie i w zasadzie nie sposób ich uniknąć w stu procentach. Dlatego warto stosować środki zapobiegawcze, takie jak repelenty, odpowiednie ubranie i regularne kontrolowanie ciała po powrocie z terenów, gdzie mogły pojawić się kleszcze.
Nie należy stosować żadnych substancji, takich jak olej, alkohol lub płomień, w celu usunięcia kleszcza, ponieważ może to zwiększyć ryzyko zakażenia. Usunięcie kleszcza w całości z ciała jest bardzo ważne, ponieważ po częściowym usunięciu kleszcza w ciele może pozostać jego głowa lub szczęki, co może prowadzić do infekcji lub stanu zapalnego. Oto kroki, jak prawidłowo usunąć kleszcza:
Po usunięciu kleszcza, zwróć uwagę na ewentualne objawy chorób przenoszonych przez kleszcze, takie jak gorączka, bóle stawów, osłabienie lub wysypka, i skonsultuj się z lekarzem, jeśli wystąpią jakiekolwiek niepokojące objawy.